31/1/08

Πρωτάκουστο!!!



Απίστευτο κι όμως αληθινό! Μαθητής στην Αυστραλία μήνυσε την Πολιτεία , επειδή το Δημοτικό στο οποίο φοιτούσε δεν κατάφερε να του μάθει τα απαραίτητα για να προχωρήσει στις σπουδές του και στη ζωή του. Πρόκειται για ένα 14χρονο μαθητή με σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες ο οποίος κατηγορεί το Δημοτικό σχολείο ,στο οποίο φοιτούσε , επειδή τον άφησε να προχωρήσει στο Γυμνάσιο χωρίς να έχει κατακτήσει τις απαραίτητες γνώσεις. Την απόφαση του μαθητή στηρίζει και ο πατέρας του. Ολόκληρο το άρθρο μπορείτε να το βρείτε στην εφημερίδα Herald Sun.

Αυτό το άρθρο μου έφερε στο νου το θέμα της «αυτόματης» προαγωγής των μαθητών από τάξη σε τάξη. «Μα η προαγωγή δεν είναι αυτόματη!» , θα μπορούσε να πει κάποιος. Ασφαλώς , πουθενά δε γράφει ότι πρέπει να προάγουμε τους μαθητές αυτόματα , αλλά είναι μια τακτική που ακολουθείται στις περισσότερες των περιπτώσεων. Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί νομίζω ότι το κάνουμε για να αποφύγει το παιδί κάποιο στίγμα ή ψυχολογικό τραύμα ή γιατί φοβόμαστε τις αντιδράσεις των γονιών . Επίσης -αν δεν κάνω λάθος - υπήρχε μια μελέτη που έδειχνε ότι οι μαθητές που επαναλαμβάνουν την τάξη ελάχιστα ωφελούνται.

Από την άλλη , όμως , δεν είμαι σίγουρος ότι είναι λιγότερα τα τραύματα που θα αποκομίσει ένα παιδί , όταν βρίσκεται σε μια τάξη την οποία δεν μπορεί να παρακολουθήσει. Αν το επίπεδο του είναι αισθητά χαμηλότερο από αυτό των υπόλοιπων συμμαθητών του ,ποια θα είναι η εικόνα που θα σχηματίσει για τον εαυτό του και πόσο θα πληγεί η αυτοεκτίμηση του;

Τελικά , ίσως να μην υπάρχει και δω μια και μόνη λύση , αλλά η γνώμη μου είναι ότι , αν αποφασίσουμε ν’ αφήσουμε κάποιον μαθητή στην ίδια τάξη , θα πρέπει ξεκάθαρα να εξηγήσουμε τους λόγους στον ίδιο και στους γονείς του. Επίσης, είναι ανάγκη να μη φανει η επανάληψη τάξης ως τιμωρία ενώ παράλληλα θα επρεπε τη δεύτερη χρονιά να ζητήσουμε μεγαλύτερη υποστήριξη από την οικογένεια (αν γίνεται) ή από το σχολείο (π.χ. τμήμα ένταξης). Διαφορετικά , ισως και να μην υπάρχει νόημα…

26/1/08

Κορίτσια από την Αφροδίτη , αγόρια από τον Άρη;


Θυμάστε που τα παλιά χρόνια υπήρχαν ξεχωριστά σχολεία θηλέων και αρρένων; Ως φοιτητής πίστευα ότι αυτό ήταν μια ξεπερασμένη ιδέα που άνηκε αποκλειστικά και μόνο στο παρελθόν , αλλά τα τελευταία χρόνια (ως δάσκαλος πλέον…) αρχίζω να αναθεωρώ τις απόψεις μου.

Οι διαφορές των φύλων είναι αρκετά μεγάλες. Τα κορίτσια είναι πιο ώριμα , πιο συνεργάσιμα , πιο οργανωμένα και με καλύτερες γλωσσικές δεξιότητες. Αντίθετα , ο «αντρικός» πληθυσμός των τάξεων φαίνεται να είναι πιο απείθαρχος , πιο ανώριμος , με περισσότερες δυσκολίες στην έκφραση και συνήθως εντελώς ανοργάνωτος. Ασφαλώς υπάρχουν και οι εξαιρέσεις , αλλά -σε γενικές γραμμές - ισχύουν τα παραπάνω.

Είναι δυνατόν , αγαπητέ αναγνώστα(!) , όλα αυτά να μην παίζουν ρόλο στον τρόπο μάθησης και στις σχολικές επιδόσεις των δύο φύλων; Μήπως θα έπρεπε να τα ξανασκεφτούμε όλα αυτά την επόμενη φορά που θα προετοιμάζουμε το μάθημα μας ; Μήπως με την «ξεχωριστή» εκπαίδευση αγοριών και κοριτσιών σε κάποια μαθήματα θα πετυχαίναμε καλύτερα αποτελέσματα;

Αφορμή για τις σημερινές μου απορίες είναι δύο άρθρα που διάβασα χθες. Το πρώτο είναι από την «Καθημερινή» και με λίγα λόγια λέει ότι τα αγόρια δυσκολεύονται πολύ να οργανωθούν , ενώ το δεύτερο είναι από την «Washington Post» και αναφέρει ότι τα αγόρια ωφελούνται περισσότερο όταν έχουν άντρες δασκάλους και τα κορίτσια όταν έχουν γυναίκες! Αν και είμαι αντίθετος στις διακρίσεις και στους διαχωρισμούς , αυτά τα άρθρα με έκαναν να ξανασκεφτώ αυτά που παλιότερα θεωρούσα δεδομένα…


Εδώ να σημειώσω πως δε διεκδικώ το αλάθητο και δεν παραβλέπω το γεγονός πως το σχολείο είναι χώρος κοινωνικοποίησης , οπότε οι μεικτές τάξεις θα πρέπει –ούτως ή άλλως- να συνεχίσουν να υπάρχουν.

Εσείς τι γνώμη έχετε;

20/1/08

Η μάθηση σε ταξιδεύει...


Πώς θα σας φαινόταν να ταξιδεύατε σε μια ευρωπαϊκή πόλη για επιμόρφωση και τουρισμό με (σχεδόν) όλα τα έξοδα πληρωμένα;

Το Ι.Κ.Υ. κάθε χρόνο προσφέρει αυτή τη δυνατότητα σε συγκεκριμένο αριθμό εκπαιδευτικών , μέσω του Ευρωπαϊκού προγράμματος Comenius. Αν θέλετε να υποβάλετε σχετική αίτηση πρέπει να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Ι.Κ.Υ. (http://www.iky.gr/) και να βρείτε τις σχετικές πληροφορίες για το πρόγραμμα Comenius. Την αίτηση για την υποτροφία ενδοϋπηρεσιακής καταρτισης μπορείτε να τη βρείτε στο http://www.iky.gr/socrates/comenius/atomikh_aithseis.html και τα προσφερόμενα μαθήματα στο http://ec.europa.eu/education/trainingdatabase/search.cfm .

Έχοντας λάβει μέρος κατά το παρελθόν σε ένα παρόμοιο προγραμμα επιμόρφωσης , μόνο καλά λόγια έχω να πω. Η επαφή με εκπαιδευτικούς από ξένες χώρες διεύρυνε τους ορίζοντες μου , ενώ εύκολα μπορεσα να διαπιστώσω ότι οι στόχοι και οι προβληματισμοί για την εκπαίδευση είναι κοινοί για όλους τους Ευρωπαίους. Επίσης , κατάφερα να μάθω πολλά πράγματα για τα ξένα εκπαιδευτικά συστήματα από «πρώτο χέρι», ενώ παράλληλα γνώρισα από κοντά μια από τις ωραιότερες πόλεις του κόσμου. Πραγματικά , μία πολύ χρήσιμη και όμορφη εμπειρία που τη συνιστώ σε όλους.

Το μοναδικό μειονέκτημα είναι η «χαρτούρα» που πρέπει να συμπληρώσει κάποιος μέχρι να εγκριθεί η αίτηση του , αλλά ως γνωστόν «αγαθά κόποις κτώνται». Κινηθείτε , λοιπόν , γρήγορα και καλό ταξίδι!!!

10/1/08

Σχολικά βιβλία


Σίγουρα όλοι θυμόμαστε τον πρόσφατο θόρυβο που δημιουργήθηκε γύρω από το βιβλίο Ιστορίας της ΣΤ’ Δημοτικού. Προσωπικά , δε θυμάμαι να έχουν ξαναγίνει τόσες πολλές δημόσιες συζητήσεις για ένα σχολικό βιβλίο.

Ωστόσο , στους κύκλους της πρωτοβάθμιας , τα βιβλία που έχουν δεχτεί τη δριμύτερη κριτική είναι τα νέα βιβλία των Μαθηματικών. Για κακή μας (ή μήπως καλή μας;;;) τύχη, όμως , η εκκλησία κι ο Ψωμιάδης δε δείχνουν να ενδιαφέρονται γι’ αυτά , οπότε η σχετική συζήτηση παραμένει κυρίως μεταξύ των εκπαιδευτικών. Δε θα ήθελα να αναλύσω αυτή τη στιγμή τους λόγους για τους οποίους οι δάσκαλοι αντιδρούν , επειδή το θέμα του post είναι άλλο.

Και εξηγούμαι:

Μπορεί ένας εκπαιδευτικός να διδάξει ένα βιβλίο το οποίο θεωρεί κακογραμμένο ή αντιεπιστημονικό ή αντιπαιδαγωγικό; Μήπως θα έπρεπε πλέον οι εκπαιδευτικοί κάθε σχολικής μονάδας να μπορούν να επιλέγουν τα βιβλία που προτιμουν να διδάσκουν;

Κατά τη γνώμη μου , όταν έχεις να διδάξεις ένα βιβλίο που ο ίδιος έχει επιλέξει , τότε μπορείς να κάνεις και καλύτερο μάθημα. Για να το επιλέξεις σημαίνει ότι ταιριάζει στον τρόπο σκέψης σου και άρα θα σε βοηθήσει περισσότερο στη διδασκαλία . Στην αντίθετη περίπτωση , απλώς προσπαθείς να διεκπεραιώσεις κάτι που σου επιβλήθηκε άνωθεν…

Ίσως ,λοιπόν, θα έπρεπε να υπάρχει μια λίστα εγκεκριμένων σχολικών βιβλίων - ανά ταξη και ανά μάθημα - από την οποία ο κάθε εκπαιδευτικός θα επιλέγει τα βιβλία που θεωρεί καλύτερα για τον ίδιο και για τους μαθητές του. Δεν ξέρω αν αυτό εφαρμόζεται σε κάποια χώρα του κόσμου , αλλά το μοντέλο του ενός και μοναδικού βιβλίου για όλη την Ελλάδα και για όλα τα σχολεία μου φαίνεται εντελώς ξεπερασμένο! Λίγο πλουραλισμό, παρακαλώ…

5/1/08

ΔΕΠ-Υ



ΔΕΠ-Υ είναι τα αρχικά για τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητα. Πολλές φορές είχα σκεφτεί να γράψω κάτι για τη ΔΕΠ-Υ , αλλά συνεχώς το ανέβαλλα. Σήμερα ,όμως, η διαταραχή αυτή μου ξανάρθε στο μυαλό καθώς διάβασα ένα άρθρο στην εφημερίδα «Καθημερινή». Απόσπασμα παραθέτω ευθύς αμέσως:


"Συνήθη πρόσθετα και χρωστικές ουσίες που περιέχονται
στα τρόφιμα μπορούν να αυξήσουν την υπερδραστήρια συμπεριφορά πολλών παιδιών, σύμφωνα με διαπίστωση νέας μελέτης.
Είναι η πρώτη φορά που ερευνητές επιβεβαίωσαν επιστημονικά και με συμπεράσματα μια σχέση, την οποία υποπτεύονταν πολλοί γονείς, δηλαδή την ονομαζόμενη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας στα παιδιά. Η νέα και προσεκτικά ελεγμένη μελέτη δείχνει ότι μερικά τεχνητά πρόσθετα τροφίμων αυξάνουν την υπερκινητικότητα και ελαττώνουν την προσοχή σε διάφορα παιδιά και όχι μόνο σ’ αυτά για τα οποία έχει διαγνωστεί η υπερκινητικότητα σαν μαθησιακό πρόβλημα.
"




Είναι ,λοιπόν , η κακή διατροφή μία από τις αιτίες της ελλειμματικής προσοχής; «Ίσως ναι , ίσως όχι» , θα μου απαντούσε κάποιος. Με μια μελέτη δεν μπορούμε να είμαστε ποτέ σίγουροι. Θα πρέπει να περιμένουμε κι άλλες μελέτες που θα επιβεβαιώσουν την αρχική ή θα τη διαψεύσουν. Το θέμα όμως για εμάς τους εκπαιδευτικούς είναι τι κάνουμε στην τάξη με τους συγκεκριμένους μαθητές.


Όλοι γνωρίζουμε το σπουδαίο ρόλο που παίζει η προσοχή και η συγκέντρωση στη μαθησιακή διαδικασία. Πώς μπορούμε , λοιπόν , να βοηθήσουμε ; Ψάχνοντας για απαντήσεις , βρήκα μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστοσελίδα (http://www.okiriakos.org/) , στην οποία δίνονται πολλές πληροφορίες και οδηγίες σε εκπαιδευτικούς για τη συγκεκριμένη διαταραχή.
Έχουμε και λέμε:

Γνωστοποιούμε από την αρχή τους στόχους του μαθήματος.
Συνδέουμε τις καινούργιες γνώσεις με τις προηγούμενες.
Εστιάζουμε σε λέξεις – κλειδιά.
Μειώνουμε όσο μπορούμε το θόρυβο και την ηχορύπανση.
Προχωράμε με μικρά βήματα.
Δίνουμε περισσότερο χρόνο για εργασίες και ασκήσεις.
Χρησιμοποιούμε οπτικοακουστικό υλικό.
Επιβραβεύουμε αμέσως την επιθυμητή συμπεριφορά.
Τοποθετούμε το μαθητή κοντά στην έδρα .

Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.okiriakos.org/


Κλείνοντας , θα ήθελα και γω να διατυπώσω μερικές απορίες σχετικά με τη συγκεκριμένη διαταραχή:

Ποια είναι τα όρια μεταξύ ζωηράδας και υπερκινητικότητας;
Μήπως γίνεται κατάχρηση του όρου «υπερκινητικότητα» από μας τους εκπαιδευτικούς;
Το σχολικό πρόγραμμα και οι απαιτήσεις του αντιστοιχούν στην ηλικία και την ωριμότητα των μαθητών μας ;
Η δυνατότητα προσοχής και συγκέντρωσης είναι απεριόριστη;
Είναι λογικό και φυσιολογικό να ζητάμε από παιδιά Δημοτικού να κάθονται 7 ώρες σε ένα θρανίο ;
Είναι λογικό και φυσιολογικό να ζητάμε από παιδιά Δημοτικού να κάθονται στην καρέκλα τους επί 90 συνεχόμενα λεπτά χωρίς διάλειμμα ;

Με όλα τα παραπάνω δεν εννοώ ότι το σχολείο δημιουργεί τη διαταραχή , αλλά μήπως με τις απαιτήσεις του κάνει κάποια παιδιά να φαίνονται "διαφορετικά " , ενώ είναι απλά ζωηρά; Απλές σκέψεις...

Καλή χρονιά με αγάπη και υγεία!